Courante wijntermen

Geplaatst op 31 Maart 2019
Geplaatst in Spanje, wijn, wijnland, wijnregio

Crianza / opvoeding van de wijn

In het Spaans betekent "criar" opvoeden. La crianza betekent dus de opvoeding. Wijn opvoeden kan in verschillende recipiënten: roestvrijstaal, beton, houten vaten, …
Het effect van opvoeding op houten vaten is het verzachten en stabiliseren van de wijn. De tannine (bittere stof vooral in rode wijn) wordt gepolymeriseerd zodat de wijn ronder wordt. Bovendien voegt het eiken vat (vooral nieuwe of maximum 3 jaar oude) extra aroma’s en smaken toe aan de wijn zoals vanille, cacao, chocolade, koffie, rook, tabak, karamel, specerijen. De mate van toasten (branden) van de vaten bepaalt ook de mate waarin deze elementen zullen voorkomen in de wijn. Deze houtopvoeding wordt, omwille van de kostprijs van zulke vaten, alleen maar toegepast op wijnen met bewaarpotentieel.

Roble: eikenhout
Barrica (Barril de madera): een houten vat waarin wijn wordt gerijpt. Doorgaans wordt deze van eikenhout (roble) gemaakt, maar acacia en notelaar worden ook gebruikt. Een barrica van 225l wordt barrica bordelesa (bordelees) genoemd.
Roble francés: Franse eik
Roble americano: Amerikaanse eik

Classificatie van de Spaanse stille wijn

Vino joven / de cosecha: wijn die wordt gebotteld na het klaren en bijgevolg geen opvoeding (rijping of veroudering) gekend heeft. Aangezien hij geen opvoeding heeft gehad noemt men deze wijn ook vino sin crianza.

Roble: betekent “eik” maar duidt ook aan dat de wijn een korte rijping op eiken vaten heeft gekregen. Meestal is dat nooit meer dan 6 maand.
Crianza: In brede zin betekent dit opvoeding van de wijn (zie hierboven). In enge zin wil een Crianza-wijn zeggen dat een rode wijn een minimum opvoeding van 2 jaar heeft gekend waarvan minimum 6 maand op eiken vaten (barricas) en de rest op fles. Voor witte en rosé is dat 18 maand in totaal waarvan minimum 6 maand op eik [*].
Reserva: rode wijn die een minimum opvoeding van 3 jaar heeft gekend waarvan minimum 12 maand op eiken vaten en de rest op fles. Voor witte en rosé is dat 24 maand in totaal waarvan 6 maand op eik [*].
Gran Reserva: rode wijn die een minimum opvoeding van 5 jaar heeft gekend waarvan minimum 18 maand op eiken vaten en de rest op fles. Voor witte en rosé is dat 48 maand in totaal waarvan 6 maand op eik [*].

[*] In bepaalde wijnregio’s ligt de minimumperiode voor de opvoeding op eiken vaten hoger. Bijvoorbeeld Rioja en Ribera del Duero.

Classificatie van de Spaanse mousserende wijn verkregen volgens de traditionele methode (waaronder Cava)

Volgens crianza (opvoeding)

Joven: een mousserende wijn die een tweede gisting op fles heeft gekregen van minimum 9 maanden (het wettelijk minimum)
Reserva: een mousserende wijn die een tweede gisting op fles heeft gekregen van minimum 18 maanden
Gran Reserva: een Cava die een tweede gisting op fles heeft gekregen van minimum 30 maanden.
Cava Paraje Calificado moet minstens 36 maand gerijpt zijn op fles en de druiven mogen slecht van één erkend perceel (paraje) komen, een Single Estate Cava als het ware. Een grotere beperking van het rendement (het aantal kg/ha).

Volgens zoetheid

Afhankelijk van de hoeveelheid toegevoegde suiker (licor de expedición) krijgen we de volgende types:

Brut Nature zonder toevoeging van suiker, max. 3 g suiker per liter
Extra Brut tot 6 g suiker per liter
Brut tot 12 g suiker per liter
Extra Seco tussen 12 en 17 g suiker per liter
Seco tussen 17 en 32 g suiker per liter
Semiseco tussen 32 en 50 g suiker per liter
Dulce meer dan 50 g suiker per liter

Classificatie van de Spaanse wijnen volgens geografische aanduiding

Vinos con Denominación de Origen Protegida (DOP)

Wijnen met een beschermde oorsprongsbenaming. Dit zijn wijnen die afkomstig zijn van één wijnregio of specifieke plaats waarvan de kwaliteit en karakteristieken hoofdzakelijk of exclusief een gevolg is van natuurlijke (geografische) en menselijke factoren. De druiven zijn uitsluitend afkomstig uit deze geografische regio en de productie van de wijn moet ook daar plaats hebben. De druiven zijn exclusief afkomstig van Vitis Vinifera druivenrassen (dit zijn de gekende rassen zoals Chardonnay, Cabernet Sauvignon, …)

Vino de Calidad Dit is een overgangsclassificatie voor wijnregio’s die de ladder opklimmen naar de DO status.
Denominación de Origen (DO) 68 wijnregio’s bezitten de DO status. Het zijn kwaliteitswijnen waarvan de druiven en de finale wijn exclusief afkomstig is uit deze regio. Elke DO heeft zijn Consejo Regulador (regulerende instantie) die het productieproces, kwaliteit en typering van de wijnen vastlegt volgens een lastenboek en hierop controle uitoefent.
Denominación de Origen Calificada (DOCa) Slechts 2 wijnregio’s bezitten de DOCa status, namelijk Rioja en Priorat(o). Deze “superstatus” is enkel weggelegd voor wijnregio’s die sinds een lange periode kwalitatieve hoogstaande wijnen produceren.
Vino de pago (VP) is de hoogste categorie. Zulke wijnen zijn afkomstig van één “pago” (een wijngaard of een wijndomein)

Vinos con indicación geográfica protegida (IGP)

Wijnen met een beschermde geografische aanduiding
Dit zijn wijnen die afkomstig zijn van een specifiek gebied waarvan de kwaliteit en karakteristieken hoofdzakelijk of exclusief een gevolg is van hun geografische afkomst. 85% van de druiven moeten in deze specifieke regio geteeld worden. De productie van de wijn gebeurt exclusief in deze regio. De druiven zijn afkomstig van Vitis Vinifera druivenrassen of een kruising tussen Vitis Vinifera en een ander ras van het geslacht Vitis.

Vino de la Tierra correspondeert met een landwijn, een “vin de pays” (in Frankrijk)

Vino de mesa: tafelwijn

Wijn van druiven die afkomstig zijn uit niet geclassificeerde wijngaarden (noch DOP, noch IGP) of wijn die gedeclasseerd is omdat hij gemengd is of gemaakt met druiven die niet toegelaten worden binnen een regionale classificatie. Een vino de mesa mag geen herkomst aangeven, druivenras of oogstjaar, hoogstens dat hij geproduceerd werd in Spanje. Dit zijn niet noodzakelijk minderwaardige wijnen. Integendeel, soms kiest de wijnbouwer er bewust voor om zijn wijn te produceren volgens zijn eigen specificaties.

Enkele wijntermen

Gezondheid! Salud!
Witte wijn: vino blanco
Rode wijn: vino tinto
Rosé: vino rosado
Mousserende wijn: vino espumoso / frizante
Cava: een Spaanse mousserende wijn die net als Champagne volgens de traditionele methode (met tweede gisting op fles) wordt verkregen. Cava is een erkende herkomstbenaming (DO zie verder)
Droge wijn: vino seco
Zoete wijn: vino dulce
Jonge wijn: vino joven
Oude wijn: vino viejo
Versterkte wijn: vino fortificado / generoso
Het oogstjaar: la cosecha / la añada
Een glas wijn: una copa de vino
Een fles wijn: una botella de vino
De kurkentrekker: el sacacorchos
De kurk: el corcho / el tapón de corcho
De schroefdop: el tapón de rosca
Het etiket: la etiqueta
De wijnbouw: la viticultura
De wijnbouwer: el viticultor
Het wijndomein: la bodega
De wijnoogst: la vendimia / la cosecha
De druif, druiven: la uva / las uvas
Het druivenras: la cepa / la uva
De wijnstok: la cepa / el vid
De wijngaard: la viña / el viñedo
De wijnproeverij: la cata de vinos